Diëtist Shan Chu van diëtistenpraktijk Voeding in de Praktijk deed mee aan de Voed je beter-studie. Ze begeleidde zowel mensen met hart- en vaatziekten als diabetes type 2 naar een gezonder eetpatroon. “Ik heb meegedaan omdat ik het belangrijk vind om contact te hebben met onderzoekers. Nieuwe samenwerkingen zijn altijd interessant en leerzaam.”

“Sommige deelnemers waren heel blij dat ze naar de diëtist mochten. Ze wilden vooral sparren over praktisch advies”, vertelt Chu. Wat haar opviel aan het draaiboek dat ze volgde voor de studie was dat de adviezen heel concreet waren. “Mensen gingen met kleine stapjes aan de slag. Per consult gaf ik maar een of twee adviezen.” In totaal kwamen ze zo’n vier keer bij haar terug. “Op een gegeven moment weten mensen wel waar ze mee aan de slag moeten.”

Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk, maar voor zwangere vrouwen helemaal. In het programma Power4GezondZwanger (P4GZ) worden vrouwen op een positieve manier gestimuleerd om beter te eten. Dat werkt. Door extra momenten met diëtisten en verloskundigen verbetert de kwaliteit van voedsel. Ook na de zwangerschap. Verloskundige Anne van Dellen van verloskundigenpraktijk Odebaar in Bennekom is enthousiast.

Van Dellen: “Er wordt zoveel onderzoek gedaan onder zwangere vrouwen, maar dit brengt ook echt wat voor henzelf. Bovendien konden we er als verloskundigen wat van leren. Het onderwerp is heel belangrijk. Mensen realiseren zich steeds meer: alles wat ik eet gaat direct naar mijn kind. Maar het blijft ingewikkelde materie. Goede voeding is best een mijnenveld.” De kracht van P4GZ ligt mede in de extra aandacht die de zwangeren krijgen, legt Van Dellen uit. De belangrijkste les voor haar? Leefstijlverandering is heel lastig, maar juist tijdens de zwangerschap is het een goed moment om daar mee te beginnen. Vrouwen zijn dan heel veranderingsbereid. Het is de kunst om dat dan vast te houden.

Ouder worden gaat gepaard met het verminderen van spiermassa en spierkracht. Om te zorgen dat ouderen zo lang mogelijk fit en vitaal blijven heeft Wageningen University & Research een voeding- en beweeg-programma opgezet: ProMuscle. De Regio Deal Foodvalley zorgde er samen met UMC Utrecht en Hogeschool Utrecht voor dat diëtisten en fysiotherapeuten werden ondersteund in de implementatie van het programma. Een van hen was geriatrie-fysiotherapeut Janneke Stolte. Zij heeft een eigen praktijk in Doorwerth.

Het programma duurt drie maanden. Er wordt gesport in groepjes. ProMuscle is het meest effectief voor mensen die in kracht zijn afgenomen door ziekte of inactiviteit. De crux zit ‘m in de intensiteit. Stolte: “De ouderen doen in ieder geval twee keer per week een kracht- en conditietraining in groepsverband en het liefst zelf ook nog een keer. Dat is behoorlijk intensief.” Maar de cliënten zijn enthousiast, zo vertelt ze. “De effecten zijn gigantisch. Mensen gaan in korte tijd heel erg vooruit. Het is ook mooi om te zien dat er groepsbinding ontstaat. Daardoor blijven mensen fanatiek.”

Lees meer over
gezonde voeding in preventie
en zorg

Mevrouw Davies (70) werd in Ziekenhuis Gelderse Vallei geopereerd aan darmkanker. “Voor de operatie ben ik bij de fysiotherapeut en diëtist geweest. Het bleek dat mijn conditie niet slecht was. We deden gelukkig al behoorlijk wat aan onze conditie. De oefeningen van de fysiotherapeut waren daarom bedoeld om mijn conditie op pijl te houden. Ik heb de oefeningen gedaan en verder veel gewandeld en gefietst.”

“Voor wat betreft de voeding heb ik vooral veel eiwitten moeten eten: noten, kaas, eieren, melk en dergelijke, want die kreeg ik onvoldoende binnen.” Meneer en mevrouw Davies hebben door de deelname aan XtraFit een nieuwe voedingsgewoonte opgepikt: “Ook nu nog eten we elke ochtend een extra eitje bij het ontbijt.” En hoe is het herstel gegaan na de operatie? Mevrouw Davies: “Ik ben er op korte termijn toch wel goed uitgekomen. Mijn omgeving stond versteld dat ik zo snel ben opgeknapt.”

Hoe kijkt Menkveld terug op de Regio Deal Foodvalley? Menkveld: “Ik ben trots op de ziekenhuizen waar we veel mee samenwerken omdat zij zich echt inzetten voor het belang van voeding en leefstijl in de zorg en ons grote netwerk van branche- en belangenorganisaties waarmee we aanjagen. Ik vind het fantastisch dat er in de regio zoveel energie is en dat er zoveel mensen meedoen. Via Regio Deal Foodvalley zijn er extra projectleiders aangetrokken en met het enthousiasme van artsen en wetenschappers zijn er flinke stappen gezet. Mooi is ook de positie die we als regionaal cluster hebben en dat de Alliantie als landelijk expertisecentrum kennis kan uitrollen. Laatst waren we naar een Europees congres en andere landen zijn onder de indruk van wat we in onze regio doen en welke verschuiving we teweegbrengen. Via Regio Deal Foodvalley hebben we bereikt dat we beter weten welke vervolgstappen we moeten zetten om voeding en leefstijl nog beter preventief in te zetten en daar willen we verder mee.”

Landelijk is er interesse in hoe het in Foodvalley wordt aangepakt, weet Menkveld. “We zijn pioniers op het gebied van integreren van voedingsadviezen en het inzetten van tools in de zorg. Hier in de regio zit veel commitment vanuit organisaties en we hebben veel afstemming met wetenschappers die continu nieuwe inzichten verder willen brengen. Wat we hier met elkaar doen en leren, zorgt voor een mooi onderscheidend vermogen en de Alliantie Voeding in de Zorg is een samenwerkingspartner van VWS om via landelijke programma’s dit op andere plekken te integreren. Want waarom zou je het wiel opnieuw uitvinden? We hebben daarom veel bijeenkomsten georganiseerd en kregen veel vragen vanuit het land. Bijvoorbeeld vanuit beleidsorganisaties, gemeenten of onderwijsinstellingen. Het afgelopen jaar hebben we bijvoorbeeld een masterclass gegeven waarbij vertegenwoordigers van ziekenhuizen uit het hele land zijn geweest. En in mei was er het congres ‘Voeding in Zorgopleidingen’ over hoe je voeding en preventie inbedt in het onderwijs. Ook hielden we een congres over de transitie naar gezonde en duurzame voeding in de zorg. We zijn als regio dan echt de bron; het gebied van waaruit kennis gedeeld wordt.”

Doordat in de projecten veel organisaties samenwerken zijn artsen, onderzoekers en zorgprofessionals uit verschillende disciplines nauwer samen gaan werken. Volgens Menkveld zijn in alle projecten de banden versterkt. “Er waren natuurlijk al volop contacten tussen bijvoorbeeld Wageningen University & Research en Ziekenhuis Gelderse Vallei, maar doordat er nu meer artsen en onderzoekers betrokken zijn van verschillende organisaties, zoals Rijnstate, UMC Utrecht en de eerstelijnszorg bij de projecten zijn door wederzijdse interesses banden versterkt. En dat is belangrijk voor toekomst-bestendige zorg waarin vanuit het landelijk beleid meer aandacht moet komen voor preventie. Door in preventie en zorg in te zetten op fitte en vitale inwoners dragen we bij aan participatie in de maatschappij en willen we druk op de zorg verlagen.